29-05-2025

Veel ouders herkennen het: een kind dat ’s avonds niet in slaap komt, ’s nachts wakker wordt of ’s ochtends niet uit bed te slepen is. Slaapproblemen bij kinderen komen vaker voor dan je denkt en ze kunnen het hele gezin uitputten. In dit blog lees je wat de oorzaken zijn, wat de gevolgen kunnen zijn én hoe jij als ouder je kind kunt helpen aan betere nachtrust.

Veel voorkomende slaapproblemen 

Slaapproblemen bij kinderen van 6 tot 12 jaar kunnen zich op allerlei manieren uiten:

• Moeite met inslapen
• Nachtmerries of angst voor het donker
• Nachtelijk wakker worden
• Slaapwandelen of praten in de slaap
• Tandenknarsen
• Overmatige slaperigheid overdag

Soms heeft een kind af en toe een slechte nacht, maar bij aanhoudende slaapproblemen raakt het gedrag, de schoolprestaties en zelfs het gezinsleven uit balans.

Waarom slaapt mijn kind slecht? Mogelijke oorzaken op een rij

De avond valt, het huis wordt stil... of dat hoop je tenminste. Voor veel ouders is de realiteit anders: een kind dat maar niet in slaap lijkt te kunnen komen, ’s nachts plotseling klaarwakker naast je bed staat, of ’s ochtends met geen mogelijkheid uit de veren te krijgen is. Je bent niet alleen. Slaapproblemen bij kinderen komen vaker voor dan je misschien denkt, en ze kunnen als een onzichtbare last op het hele gezin drukken, de energie wegnemen en de lontjes korter maken.

Maar wat als we je vertellen dat er hoop is? In dit verhaal verkennen we samen de oorzaken achter die rusteloze nachten, de impact die ze kunnen hebben, en het allerbelangrijkste wat jij als ouder kunt doen om je kind weer op weg te helpen naar een diepe, herstellende slaap.

Verschillende kanten van slaapgebrek

Wanneer we het hebben over slaapproblemen bij kinderen tussen de 6 en 12 jaar, dan kan dat er heel verschillend uitzien. Misschien herken je een van deze signalen:

• Het gevecht tegen de slaap: Je kind draait en woelt, maar de slaap wil maar niet komen.
• Nachtelijke angsten: Nachtmerries spoken door het hoofd, of de schaduwen in de kamer worden plotseling enge monsters.
• Onderbroken nachten: Midden in de nacht klaarwakker zijn en niet meer verder kunnen slapen.
• Nachtelijke avonturen: Slaapwandelen of hele gesprekken voeren, zonder het zich de volgende dag te herinneren.
• Onbewuste gewoontes: Tandenknarsen dat door merg en been gaat.
• De eeuwige moeheid: Overdag constant slaperig zijn, ondanks een (ogenschijnlijk) volledige nacht.

Een enkele slechte nacht is natuurlijk geen ramp. Maar als deze problemen blijven aanhouden, dan zie je vaak dat het gedrag van je kind verandert, de prestaties op school achteruitgaan en de sfeer thuis onder druk komt te staan.

Wat zijn de gevolgen van slecht slapen bij kinderen?

Slaapproblemen bij kinderen hebben impact op meer dan alleen hun energiepeil:

• Concentratieproblemen op school
• Emotionele instabiliteit (boos, verdrietig, snel huilen)
• Hyperactief gedrag als gevolg van oververmoeidheid
• Achterblijvende schoolprestaties
• Slechte weerstand en vaker ziek
• Stress in het gezin, ook voor ouders en broers/zussen

Praktische tips voor ouders

Gelukkig sta je als ouder niet machteloos. Met structuur, geduld en aandacht kun je vaak al een wereld van verschil maken. Hier zijn enkele bewezen strategieën:

Rustgevende bedrituelen:

• Een vaste volgorde helpt je kind ontspannen en zich voorbereiden op de nacht. Denk aan:

 een warme douche of bad → tandenpoetsen → een verhaaltje voorlezen → knuffel en welterusten.

• Probeer elke dag, ook in het weekend, rond dezelfde tijd naar bed te gaan en op te staan.

Schermtijd voor bedtijd beperken:

• Zeg minstens een uur voor bedtijd gedag tegen alle schermen.
• Houd televisies, tablets en mobiele telefoons uit de slaapkamer.

Slaapvriendelijke omgeving:

• Een donkere, stille en goed geventileerde kamer is ideaal.
• Een vertrouwde knuffel of een speciaal kussen kan troost bieden.
• Voor kinderen die bang zijn in het donker, kan een klein nachtlampje helpen.

Piekergedachten parkeren:

• Maak samen een "piekerpotje" of "zorgendoosje" waar je kind overdag zijn of haar zorgen in kan stoppen.
• Neem de tijd om te praten over de dag, leuke dingen, maar ook over eventuele angsten of nare dromen.

Beloon positief slaapgedrag:

• Een stickerkaart kan wonderen doen: bijvoorbeeld, vijf nachten goed in het eigen bed slapen levert een kleine beloning op.
• Geef complimentjes als je kind zelfstandig in slaap valt of de hele nacht in het eigen bed blijft.

Beweging bevordert slaap:

• Zorg dat je kind elke dag voldoende kan buitenspelen of sporten.
• Vermijd echter intensieve lichamelijke inspanning vlak voor bedtijd (na 18.00 uur).

Wanneer moet je hulp zoeken?

Niet elk slaapprobleem gaat vanzelf over. Professionele hulp is aan te raden als:

• Je kind al langer dan 4 weken slecht slaapt
• Je kind overdag extreem moe, verdrietig of boos is
• Je kind veel snurkt, adempauzes heeft of slaapwandelt
• Je alles geprobeerd hebt maar niets helpt
• Je vermoedt stress, angst of trauma

Een kinderpsycholoog, huisarts of kinderarts kan meedenken. Ook bij Uniek hebben we ervaring met kinderen die slecht slapen door onderliggende psychologische factoren zoals angst, prikkelgevoeligheid of trauma.

Voorbeelden uit de praktijk

• Sofia (8) was elke avond hyper door haar tabletgebruik. Toen de tablet uit de slaapkamer verdween en ze een bedtijdritueel kreeg, sliep ze na 2 weken weer rustig.
• Milan (10) kreeg nachtmerries na het overlijden van zijn oma. Met hulp van een psycholoog, een tekening van een ‘droombeschermer’ en extra aandacht aan het eind van de dag verdwenen de nachtmerries geleidelijk.
• Jurre (7) snurkte luid en had overdag gedragsproblemen. Na verwijzing naar de kno-arts bleek hij slaapapneu te hebben. Een operatie bracht letterlijk en figuurlijk lucht.

Volhouden is misschien wel het moeilijkste, maar ook het meest cruciale ingrediënt in de reis naar betere nachten. Het is een investering in de gezondheid en het welzijn van je kind, en uiteindelijk ook in de rust en harmonie van het hele gezin. En onthoud: je doet dit uit liefde, ook al voelt het op het moment zelf soms als een strijd.

Slaapproblemen bij kinderen zijn vermoeiend  voor het kind én het gezin. Gelukkig zijn er duidelijke signalen, herkenbare oorzaken en veel praktische manieren om de nachtrust te verbeteren. Merk je dat je kind langere tijd slecht slaapt of dat het overdag veranderd gedrag laat zien? Neem gerust contact op met een van onze kinderpsychologen.