Feestdagen en Autisme

02-12-2024

De feestdagen zijn voor velen een tijd van gezelligheid en tradities. Maar voor mensen met autisme en hun gezinnen kunnen deze dagen een grote uitdaging vormen. De combinatie van veranderende routines, sociale druk en zintuiglijke prikkels maakt het soms moeilijk om echt van deze periode te genieten. Toch zijn er manieren om de feestdagen aangenamer en minder stressvol te maken, zowel voor mensen met autisme als voor hun omgeving.

Structuur en voorspelbaarheid: Houvast in een chaotische tijd

Een van de grootste uitdagingen tijdens de feestdagen is het doorbreken van de dagelijkse routine. Mensen met autisme gedijen vaak goed op voorspelbaarheid en structuur, maar feestdagen brengen meestal een opeenvolging van onvoorspelbare momenten met zich mee. Een duidelijke planning kan hierbij helpen. Het visualiseren van wat er gaat gebeuren – of dit nu een kerstdiner is, een bezoek aan familie, of een cadeaumoment – kan zorgen voor meer houvast. Een kalender of tijdlijn met afbeeldingen of eenvoudige uitleg kan helpend zijn om verwarring en stress te voorkomen.

Overprikkeling door zintuiglijke stimuli: Creëer een rustige omgeving

Daarnaast zijn de zintuiglijke prikkels rond de feestdagen vaak overweldigend. Knipperende kerstverlichting, luide muziek en sterke geuren zoals dennengeur of parfum kunnen te veel zijn. Het is daarom belangrijk om de omgeving zo rustig mogelijk te houden. Kies bijvoorbeeld voor subtiele verlichting in plaats van knipperende lampjes, en zet rustige achtergrondmuziek aan – of laat muziek helemaal achterwege als dat prettiger is. Als er veel familie of vrienden over de vloer komen, kan het helpen om een rustige plek in huis te creëren. Deze plek kan dienen als toevluchtsoord waar degene met autisme zich even kan terugtrekken met vertrouwde items, zoals een knuffel, een koptelefoon of een boek.

Sociale interactie vormt een ander lastig punt. Familiebijeenkomsten en feestjes brengen vaak veel sociale verwachtingen met zich mee, iets wat voor sommige mensen met autisme erg vermoeiend kan zijn. Hier helpt voorbereiding. Bespreek van tevoren wie er aanwezig zullen zijn, hoe lang het bezoek duurt en wat er verwacht wordt. Het oefenen van sociale situaties kan hierbij ook ondersteunend werken.

Tradities zijn een belangrijk onderdeel van de feestdagen, maar het is niet altijd vanzelfsprekend dat iemand met autisme ze waardeert of begrijpt. Het kan daarom helpen om nieuwe tradities geleidelijk te introduceren. Vertrouwde rituelen, zoals het eten van bekende gerechten in plaats van uitgebreid kerstdiner, kunnen een gevoel van veiligheid geven.

Open communicatie: Samen zorgen voor een prettige sfeer

Het belangrijkste tijdens de feestdagen is open communicatie. Vraag wat iemand nodig heeft om zich prettig te voelen en wees bereid om plannen aan te passen. Soms zijn het juist de kleine, rustige momenten die het meest waardevol zijn. Misschien is dat samen een film kijken in plaats van een drukke bijeenkomst, of simpelweg genieten van elkaars gezelschap zonder veel prikkels.

De feestdagen hoeven niet perfect te zijn; ze moeten vooral prettig zijn voor iedereen. Door flexibel en begripvol te zijn, kun je ervoor zorgen dat deze tijd ook voor mensen met autisme een bron van mooie herinneringen wordt. Wat telt, is niet de grootsheid van de viering, maar het creëren van een omgeving waarin iedereen zich op zijn gemak voelt en kan genieten.

Heb je toch nog vragen of hulp nodig over dit onderwerp? Kijk dan naar onze opties met de kinderpsycholoog.