Waarom praat mijn peuter nog niet?

15-04-2025

Maak je je zorgen over je peuter? Niet praten op jonge leeftijd komt vaker voor dan je denkt, en kan veel verschillende oorzaken hebben. Sommige kinderen praten later dan anderen, maar communiceren wel op andere manieren.

Onder "praten" verstaan we meestal het gebruik van woorden of korte zinnen, maar dat betekent niet dat een peuter geen boodschap overbrengt. Veel jonge kinderen communiceren via wijzen, geluidjes of door iemand mee te trekken naar wat ze willen en dat is óók communicatie.

Wanneer gaat een kind normaal gesproken praten?

Baby's communiceren al vanaf de geboorte: met huilen, gezichtsuitdrukkingen en later met klanken. Al in het eerste levensjaar leren ze beurtgedrag: als de een iets zegt (of een geluid maakt), wacht de ander met reageren. Dit is een belangrijke sociale basis voor taal.

Rond de leeftijd van 1 jaar gaan de brabbels van een baby meer op echte woorden lijken. "Ba" voor "bal" of "mama" wordt verstaanbaar. Vanaf 18 maanden beginnen de meeste peuters met het maken van korte zinnetjes zoals "mama weg" of "appel eten".

Toch is er veel variatie. Het ene kind praat met 14 maanden al in korte zinnen, terwijl het andere pas met 2 jaar echt begint. Beide kunnen binnen de normale ontwikkeling vallen.

Peuter niet praten: wat kan de oorzaak zijn?

Volgens onze logopedist Els zijn er veel factoren die invloed hebben op het tempo waarin een kind leert praten. Taal leren betekent taal horen. Als een kind bijvoorbeeld veel last heeft van otitis media (middenoorontsteking), hoort het taal minder goed, wat de ontwikkeling vertraagt. Ook andere oorzaken kunnen meespelen:

• Een beperkt taalaanbod thuis: als er weinig met het kind gepraat of voorgelezen wordt 
• Meertaligheid: sommige kinderen nemen meer tijd om twee (of meer) talen te verwerken 
• Een ontwikkelingsstoornis 
• Een aangeboren taalverwerkingsprobleem (zoals TOS)

Elk kind is uniek. Twijfel je? Dan is het goed om te kijken naar hoe je kind communiceert, niet alleen of het al praat.

Wat is een taalontwikkelingsstoornis (TOS)?

Een taalontwikkelingsstoornis (TOS) is een neurocognitieve ontwikkelingsstoornis waarbij taal moeilijk wordt verwerkt in de hersenen. Het gaat hierbij niet alleen om laat praten, maar om structurele moeite met het begrijpen en/of gebruiken van taal.

Kenmerken van TOS verschillen per leeftijd, maar bij jonge kinderen zien we vaak:

• Erg weinig praten, terwijl het kind wel interesse toont in contact 
• Moeite met zinnetjes maken 
• Veel herhalen of "zoekend" praten 
• Niet goed reageren op taal van anderen 
• Frustratie of teruggetrokken gedrag

Wanneer spreken we van een spraakachterstand?

Als een kind duidelijk achterloopt op leeftijdsgenootjes qua taal of spraak, spreken we van een spraak- of taalachterstand. Dit betekent niet per se dat er een stoornis is, soms gaat het gewoon langzamer.

Een richtlijn: als een kind rond de 2 jaar nog geen herkenbare woordjes gebruikt, of rond 2,5 jaar nog geen zinnetjes maakt, kan er sprake zijn van een achterstand. Ook als het kind slecht verstaanbaar is of weinig lijkt te begrijpen, is het goed om verder te kijken.

Wanneer naar de logopedist?

Volgens logopedist Els is het verstandig om contact op te nemen met een logopedist:

• Als je twijfelt over de taal- of spraakontwikkeling 
• Als je merkt dat je kind gefrustreerd raakt omdat het zich niet kan uitdrukken 
• Als je kind veel minder praat dan leeftijdsgenootjes 
• Als je kind slecht verstaanbaar is 
• Als er zorgen zijn vanuit het consultatiebureau of de opvang 
• Als je moeilijk (oog)contact kan maken met je kind

Je hoeft niet te wachten tot het "ernstig" is. Juist door vroegtijdig advies in te winnen, kun je achterstand voorkomen of verkleinen.

Wat kun je zelf doen als ouder?

• Praat veel met je kind, ook als het nog weinig terug zegt 
• Benoem wat je ziet, doet en ervaart 
• Lees elke dag een boekje voor 
• Herhaal wat je kind probeert te zeggen, in correcte taal 
• Zing samen liedjes of doe taalspelletjes 
• Beperk schermtijd, zowel van je kind als van jezelf

Twijfel je?

Maak je je zorgen of heb je vragen over de spraak- en taalontwikkeling van je kind? Neem dan vrijblijvend contact met ons op. Onze logopedisten staan klaar om met je mee te denken, en eventueel een taalonderzoek te doen. Vroeg erbij zijn, kan een wereld van verschil maken!